ระดับน้ำ(Spirit Level) ที่ใช้กันอยู่มีความตรงและถูกต้อง?

ระดับน้ำ (Spirit Level)

          ระดับน้ำ (Spirit Level) คือ อุปกรณ์ที่ใช้สำหรับการวัดระดับความเอียงในแนวราบ (horizontal) และแนวดิ่ง (vertical) โดยทั่วไประดับน้ำที่เราคุ้นเคยจะเป็นแบบที่มีของเหลวบรรจุในหลอดแก้ว ซึ่งเราจะสังเกตฟองอากาศภายในของเหลวที่บรรจุอยู่ในหลอดแก้วให้อยู่จุดกึ่งกลาง เพื่อให้สิ่งที่ต้องการตรวจสอบอยู่ในระดับองศาที่ตรงตามต้องการ โดยเครื่องวัดระดับนํ้ามีประโยชน์ในการใช้งานในหลากหลายด้านและมีหลายประเภท ไม่ว่าจะเป็น ระดับน้ำที่ใช้ในการก่อสร้าง หรือ ระดับน้ำที่ใช้ในวงการอุตสาหกรรมต่างๆ 

          แต่คุณรู้หรือไม่ว่าระดับน้ำที่ใช้กัอยู่ทุกวันนั้นมีความตรงและถูกต้องหรือไม่ และจะรู้ได้อย่างไรว่าระดับน้ำยังมีความตรงและถูกต้องอยู่ แล้วถ้าระดับน้ำนั้นมันไม่ถูกต้องหรือไม่ตรงเราจะทำอย่างไรดี ที่จะปรับแต่งให้ตรงและถูกต้องได้

          ก่อนอื่นต้องมาทำความเข้าใจกันก่อน ว่าระดับน้ำบางอย่างก็ไม่สามารถปรับแต่งให้ตรงและถูกต้องได้ อย่างเช่น ระดับน้ำที่ใช้ในงานก่อสร้าง เพราะระดับน้ำในงานก่อสร้างนั้นมีความหยาบไม่ละเอียดมาก เพียงแค่ตรวจสอบความเรียบของฐานก็เพียงพอ แต่ที่จะแนะนำให้ตรวจสอบ คือระดับน้ำที่มีความเที่ยงตรงสูง ( Precision spirit level ) หรือที่ใช้กันในงานอุตสาหกรรม

ระดับน้ำความเที่ยงตรงสูง (Precision Spirit Level)

          ในปัจจุบันนี้ ระดับน้ำที่มีความเที่ยงตรงสูง (Precision Spirit Level) นั้นมีมากมายหลากหลายแบบให้เลือกใช้งาน ดังภาพ

การตรวจสอบระดับน้ำ (Checking for precision spirit level)

1. ตรวจสอบความเรียบผิวของฐานวัดงานว่ามีรอย ขูดขีด หรือผิวของฐานที่ไม่มีความพร้อมในการใช้งาน
2. ตรวจสอบฟองอากาศ จะต้องเป็นฟองอากาศที่ฟองเดียวหรือหลอดแก้วไม่แตก
   
3. ตรวจสอบความตรงหรือถูกต้องของระดับน้ำ
   1. จะต้องเตรียมฐานสำหรับวางระดับน้ำ ที่มีผิวเรียบพอสมควรและต้องปรับตั้งให้ได้ระนาบกับพื้นโลก
   2. เมื่อปรับตั้งได้ระนาบแล้ว นำระดับน้ำวางบนฐานที่เตรียมไว้แล้วอ่านหาค่า แล้วหมุนกลับด้าน 180 องศา แล้วอ่านค่าเปรียบเทียบกับค่าที่อ่านครั้งแรกว่ามีความต่างกันหรือไม่ ถ้าไม่ต่างกันแสดงว่าระดับน้ำยังมีความถูกต้องอยู่ แต่ถ้าค่าที่อ่านมีความแตกต่างกันแสดงว่าระดับน้ำไม่ตรงหรือไม่ถูกต้องแล้ว จะต้องมีการปรับตั้งระดับน้ำใหม่

วิธีการปรับตั้งระดับน้ำ (Adjustment for precision spirit level)

          ระดับน้ำที่เป็นแบบฟองอากาศและมีสเกลสำหรับบอกระดับการเอียง เป็นระดับน้ำที่มีความเที่ยงตรงกว่าระดับน้ำทั่วไปที่ใช้สำหรับงานก่อสร้าง เพราะฉะนั้นการใช้งานจะต้องมีการตรวจเช็คก่อนนำไปใช้งาน สิ่งสำคัญของระดับน้ำคือการตรวจเช็คศูนย์ของระดับน้ำ (ได้กล่าวไปแล้ว) และการปรับตั้งศูนย์ในการปรับตั้งศูนย์ของระดับน้ำทางผู้ผลิตจะมีจุดให้ปรับอยู่แล้ว ซึ่งจะแล้วแต่ผู้ผลิตว่าจะออกแบบไว้อย่างไร ส่วนใหญ่จะอยู่ด้านบนของตัวระดับ บางผู้ผลิตจะอยู่ด้านล่างหรือด้านข้างก็เป็นได้

ตัวอย่างการผิดพลาดของระดับน้ำในการใช้งาน

กรณีที่ 1

         การวางระดับน้ำไว้บนพื้นผิวเดียวกันทั้ง A และ B โดย B หมุนกลับด้านกับ A เป็นมุม 180 องศา จะเห็นได้ว่าทั้ง A และ B มีผลที่มีความแตกต่างกัน แล้วจะรู้ได้อย่างว่าพื้นผิวมันเอียงด้านไหนสามารถคำนวณได้ดังนี้

• การเอียงของพื้นผิว (A + B) / 2 = [4 + (-3)] / 2 = 0.5
• การหาค่าผิดพลาดของระดับน้ำ (A - B) / 2 = [ 4 - (-3)] / 2 = 3.5

การปรับตั้งศูนย์ กรณีที่ 1

          การปรับตั้งศูนย์ในกรณีนี้ให้ปรับตำแหน่ง B ที่หมุน 180 องศา แล้ว โดยหมุนปรับจุดปรับให้ฟองอากาศวื่งกลับด้านเท่ากับค่าผิดพลาดของระดับน้ำที่คำนวณได้

          แล้วหมุน 180 องศา เพื่อตรวจสอบดูว่าฟองอากาศในตำแหน่ง A ได้วิ่งกลับมาจรงกับตำแหน่ง B ที่ปรับไปหรือเปล่า ถ้าไม่ตรงกันให้ปรับใหม่อีกครั้งโดยหมุน 180 องศา มายังตำแหน่ง B แล้วปรับจุดปรับอีกครั้ง ให้สังเกตที่ตำแหน่ง A ว่าฟองอากาศวิ่งเกินตำแหน่ง B หรือไม่ ถ้าเกินให้ปรับฟองอากาศวิ่งกลับ ถ้าไม่ถึงให้ปรับเพิ่มขึ้น จนกว่าทั้งสองด้านจะเท่ากัน

กรณีที่ 2

• การเอียงของพื้นผิว  (A + B) / 2 = [3 + (+1)] / 2 = 2
  
• การหาค่าผิดพลาดของระดับน้ำ (A - B) / 2 = [ 3 - (+1)] / 2 = 1

การปรับตั้งศุนย์กรณีที่ 2

          การปรับตั้งศุนย์ในกรณีที่ 2 จะเห็นได้ว่าฟองอากาศวิ่งไปทางเดี่ยวกันและจากการคำนวณค่าผิดพลาดของระดับน้ำแล้วนั้นมีค่าเท่ากับ 1 จากการอ่านค่าของฟองอากาศทั้ง A และ B สามาถปรับได้ทั้ง A และ B คือ ปรับให้ A,B วิ่งเข้าหากัน ด้านละ 1

          สำหรับทั้ง 2 กรณี ที่ได้ยกตัวอย่างมานั้นเป็นการหาค่าความผิดพลาดของการเอียงของพื้นผิวและค่าผิดพลาดของระดับน้ำ แต่ในการใช้งานคงไม่สะดวกอย่างแน่นอนสำหรับหลายๆคน จึงจำเป็นจะต้องมีการปรับตั้งศูนย์ของระดับน้ำก่อนใช้งาน ทั้งนี้ในการปรับตั้งศูนย์จำเป็นต้องมีพื้นผิวที่มีความเรียบพอสมควร สำหรับวางระดับน้ำเพื่อปรับศูนย์ หรือจะให้ดีเลยควรวางบนหินแกรนิต (Granit Surface Plate) แต่ถ้ามีเครื่องสอบเทียบระดับน้ำ (Spirit Level Calibrator) อยู่แล้วสามารถใช้ได้เลย

ขอขอบคุณ บทความ ความรู้ดีๆ จาก คุณพิสูจน์ พิมพ์โคตร

ติดต่อสอบถาม ข้อมูลเพิ่มเติม ได้ที่...

    คุณพิสูจน์ พิมพ์โคตร
   Service Manager
    Mobile : 086-007-8531
   E-mail ; phisut@maxalue.co.th
   Line ID : P4303